Goja – podobno najzdrowszy owoc świata
6 września 2017 |Kolcowój chiński pochodzi z Azji i jest uprawiany w wielu krajach świata. Charakterystyczne, suszone, czerwone owoce kolcowoju chińskiego są znane jako jagody Goji – panaceum na wszystkie choroby. Jagody goji zawierają w sobie bardzo dużo witaminy C (w 100 gramach aż 2500 mg), karotenoidowe przeciwutleniacze oraz minerały: żelazo, wapń, cynk, selen. Przy systematycznym spożywaniu tych owoców wzmocnimy system odpornościowy organizmu, poprawi się kondycja wątroby, nerek, ustaną dolegliwości stawowe, poprawi się wzrok, a ciśnienie krwi się wyreguluje. Jagody goji słyną ze swych właściwości antyoksydacyjnych i relaksacyjnych – mają poprawiać samopoczucie i jakość snu, chronią przed nowotworami i korzystnie wpływają na funkcje przewodu pokarmowego. Nie pozostaje nam nic innego, jak zacząć uprawę tego krzewu w naszym przydomowym ogrodzie.
Jak rośnie? Kolcowój chiński jest szybko rosnącym i mocno rozgałęzionym krzewem. Dorasta do 2-3 m wysokości, jego pędy przewieszają się dlatego trzeba zabezpieczyć odpowiednio dużo miejsca pod uprawę. Pędy są pokryte drobnymi cierniami, ale niektóre z nich dorastają do 2 cm długości. Kolcowój chiński kwitnie od czerwca do września (małe fioletowe dzwoneczki) i jest rośliną miododajną. Owoce pojawiają się pod koniec października: są to podłużne 2 cm czerwone jagody. Krzewy owocują w drugim, a najpóźniej trzecim roku uprawy. Na początku kolcowój owocuje skromnie, a potem możemy zebrać około 2kg owoców z krzewu. Pamiętać należy o tym, aby zjadać tylko dojrzałe owoce, żeby nie nabawić się bólów brzucha.
Wymagania. Kolcowój chiński jest odporny na wszystkie niesprzyjające warunki pogodowe tj.: mróz, susza, wysoka temperatura, zanieczyszczenia powietrza i nadmiar wilgoci. Jest idealnym krzewem na nasze warunki klimatyczne. Kolcowój lubi gleby żyzne i przepuszczalne (choć w mojej piaszczystej ziemi rośnie aż za dobrze), o pH lekko kwaśnym, słoneczne stanowisko i mocne cięcie każdej wiosny. Najlepiej jest prowadzić goję przy podporach, wtedy wszystkie pędy są dobrze nasłonecznione, kwiaty zapylone i owoce równo dojrzewają. Trzeba osłaniać krzew podczas dojrzewania owoców, aby ptaki ich nie objadały.
Sadzenie. Rośliny kupione w doniczce możemy sadzić przez cały rok, ale lepiej jest posadzić na wiosnę lub jesienią. Po wybraniu odpowiedniego miejsca spulchniamy podłoże, odchwaszczamy, dodajemy kompostu, podlewamy i wysadzamy – najlepiej sadzonkę z doniczki uprzednio namoczoną przez kilka godzin w wodzie. Sadzimy na taką samą wysokość, jak rosła w szkółce, w odstępach co 2 m – silnie się rozkrzewia. Dobrze jest ściółkować podłoże pod rośliną, dzięki czemu ograniczymy straty wody i nie będą rosły chwasty. Do tego celu możemy wykorzystać skoszoną trawę lub korę. Nawozimy nawozem bogatym w potas i fosfor – tak jak pomidory.
Pod koniec zimy możemy podjąć próbę rozmnażania kolcowoju z nasion. Kupione nasiona lub wyciągnięte z zebranych owoców musimy moczyć w wodzie z rumiankiem przez kilka godzin, aby napęczniały. Następnie wysiewamy do płaskich doniczek z uprzednio przygotowanym podłożem: mieszamy ziemię kompostową, torf i piasek w stosunku 1:1:1. Nasiona delikatnie przysypujemy ziemią, lekko ubijajmy i zraszamy. Doniczki nakrywamy perforowaną folią – stworzymy w ten sposób specyficzny mikroklimat, co przyspieszy kiełkowanie nasion. Gdy siewki podrosną, po 2-3 tygodniach pikujemy je do pojedynczych doniczek. A gdy osiągną 20 – 30cm wysokości wysadzamy je do ogrodu na miejsce stałe.
Cięcie. Kolcowój kwitnie i owocuje tylko na pędach jednorocznych. Jeżeli będziemy systematycznie go przycinać wówczas nie będzie się aż tak rozrastał i zagęszczał. Przez pierwsze 3 lata uprawy, na początku marca, należy skrócić stare pędy o ? długości. W kolejnych latach możemy usuwać najstarsze pędy tuż nad powierzchnią gleby. Ale musimy liczyć się z tym, że krzew wyda nowe pędy. Musimy zatem unikać nadmiernego zagęszczenia. Warto na początku uprawy zdecydować się na konkretną formę prowadzenia goji: albo jako żywopłot przy drutach albo w formie kulistego krzewu. Pamiętajmy, że kolcowój jest samopylny, ale zdecydowanie lepiej owocuje, gdy zapewnimy mu zapylacza – sąsiada kwitnącego o tej samej porze ale z innej odmiany.
Choroby. Najczęściej pojawia się mączniak prawdziwy objawiający się białym, mączystym nalotem po obu stronach blaszki liściowej, oraz na pędach i kwiatach. Chorobie sprzyja wysoka wilgotność powietrza i wysoka temperatura. Po zaobserwowaniu pierwszych objawów należy zastosować oprysk środkami ochrony roślin takimi jak Signum 33 WG, Score 250 EC czy Topsin M 500 SC.
Polecane odmiany:
Kolcowój szkarłatny „New Big” – dorasta do 2,5 m wysokości, owoce są duże i słodkie, dojrzewają od sierpnia do października, delikatnie strząsamy je z krzewów.
Kolcowój pospolity „Big Lifeberry” – rośnie pionowo do 2m wysokości, długie pędy przewieszają się, owoce są drobne, czerwone do pomarańczowo-czerwonych, pojawiają się od sierpnia do października, mają 1-2 cm długości i są jajowate. Nadają się do przetwarzania i suszenia.
Kolcowój pospolity „Sweet Lifeberry” – rośnie pionowo do 2m wysokości, długie pędy przewieszają się, owoce są drobne, czerwone do pomarańczowo-czerwonych, pojawiają się od sierpnia do października, plonuje obficie, a owoce mają słodki smak.
Kolcowój pospolity „Barbarum” dorasta do 1 metra wysokości, owoce pojawiają się od października do listopada.
Kolcowój pospolity „Korean Big” dorasta do 2m wysokości, owoce pojawiają się od sierpnia do października.
Sadzonki można kupić w sklepach internetowych już od 10 zł. W szkółkach ceny są zróżnicowane, ale kształtują się od 10-25 zł za doniczkę.