Jak rozpoznać niedobór witaminy C, kiedy i ile zażywać?

Witamina C w organizmie człowieka pełni wiele różnych funkcji. Uczestniczy w syntezie włókien kolagenowych, usuwa wolne rodniki oraz wzmacnia odporność organizmu. Natomiast jej niedobór powoduje niedokrwistość, osłabienie oraz przyczynia się do krwawienia dziąseł i pękania naczynek. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć o witaminie C?

Witamina C (kwas askorbinowy) jest niezbędna do funkcjonowania organizmu. To składnik procesu powstawania tkanki łącznej, spajającej tkanki organizmu i usprawniającej transport składników pomiędzy nimi. Szczególne znaczenie witamina C odgrywa w metabolizmie lipidów oraz w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca. Dzięki kolagenowi, wytwarzanemu m.in. pod wpływem kwasu askorbinowego, szybciej goją się rany, złamania i siniaki, a krwotoki są dużo mniej obfite. Dodatkowo witamin C wspomaga układ odpornościowy, a dzięki temu choroba – gdy nas dopada – ma łagodniejszy przebieg, a jej objawy są mniej dokuczliwe. Dobroczynnie wpływa też na serce i układ nerwowy.

Zróżnicowane działanie witaminy C

Jest podstawowym antyutleniaczem, usuwa wolne rodniki, tym samym zapobiega rozwojowi choroby nowotworowej. Stosuje się ją w trudno gojących się ranach, odleżynach oraz pękających naczyniach krwionośnych. Jest konieczna do dobrego wchłaniania w przewodzie pokarmowym żelaza i wapnia.

Witamina C chroni przed nowotworami jelita grubego, gdyż zapobiega tworzeniu się nitrozoamin, które wykazują właściwości kancerogenne. Ponadto w badaniach epidemiologicznych wykazano, że regularne spożywanie pokarmów bogatych w witaminę C, zmniejsza ryzyko powstania nowotworów, zwłaszcza raka żołądka i przełyku. Odgrywa również ważną rolę w zapobieganiu uszkodzeniom mózgu przez wolne rodniki, dzięki czemu wspomaga leczenie lub zmniejsza objawy chorób neurologicznych takich jak choroby Alzheimera, schizofrenii, stwardnienia rozsianego czy choroby Parkinsona. Jej nadmiar jest wydalany wraz z moczem, dlatego ciężko ją przedawkować. Jednak osoby mające skłonność do kamieni nerkowych, nie powinny spożywać z dietą ani zażywać z suplementami diety więcej niż 1000 mg witaminy C na dobę.

Jak jest zapotrzebowanie na witaminę C?

Kwas askorbinowy jest dobrze wchłaniany, gdyż z fizjologicznej dawki nieprzekraczającej 200 mg wchłania się niemal w 100 proc. Ale zapotrzebowanie organizmu na witaminę C jest zróżnicowane w poszczególnych krajach i waha się w granicach 30–100 mg/dzień. Dzienne zapotrzebowanie zwiększa się u osób z nadciśnieniem tętniczym, palących papierosy, alkoholików, cukrzyków, zestresowanych i prowadzących nieprawidłowy styl życia. Zapotrzebowanie palaczy jest o 40 mg większe niż osób niepalących. Większej ilości tej witaminy potrzebują również mieszkańcy dużych aglomeracji, gdyż niszczą ją obecne w środowisku zanieczyszczenia i toksyny.

Zwiększone zapotrzebowanie na nią występuje u kobiet w ciąży i osób pracujących fizycznie, gdyż przy ciężkim wysiłku wraz z utratą potu następują duże jej straty. Szczególną uwagę na zawartość witaminy C w diecie powinny również zwrócić osoby wiodące stresujący tryb życia, przyjmujące leki o działaniu antyagregacyjnym oraz panie stosujące antykoncepcję hormonalną.

Objawy niedoboru witaminy C

Niedobór witaminy C występuje przede wszystkim przy niewielkim spożyciu owoców i warzyw. Jego objawami są osłabienie, krwawienia z dziąseł, spadek wagi i długotrwałe gojenie się ran. Jeśli zauważasz u siebie te objawy, uzupełnij dietę o naturalną witaminę C znajdująca się w owocach i warzywach lub sięgnij po suplementy witaminowe.

Wśród najczęstszych objawów niedoboru witaminy C wymienia się pękające naczynia krwionośne, łatwo powstające siniaki, spadek odporności, długo gojące się rany, niedokrwistość, osłabienie, szybkie męczenie się, bóle kostno-stawowe, zaczerwienienia i krwawienie dziąseł. Jej długotrwały niedobór sprzyja natomiast powstawaniu zmian miażdżycowych w naczyniach oraz podwyższeniu ciśnienia krwi.

Witamina C i jej rola w leczeniu przeziębienia

Przeziębienie to inaczej wirusowe zapalenie dróg oddechowych. Najczęściej pojawia się ból gardła, katar i stan podgorączkowy. Choroba zazwyczaj atakuje w czasie chłodu i wilgoci, czyli w początkach sezonu jesienno-zimowego. Sprzyjają jej gwałtowne zmiany temperatury i osłabienie organizmu. Niestety, wiele osób przypomina sobie o ochronie przed przeziębieniem dopiero, gdy zaczynają chorować. Wtedy sięgają m.in. po witaminę C. Najlepiej zażywać ją jednak przed sezonem chorobowym. To najlepsza profilaktyka. Należy pamiętać, że powinno się ją przyjmować przed posiłkiem. Substancja ta rozpuszcza się w wodzie, a nie w tłuszczach. Nie trzeba obawiać się nadmiaru tej witaminy. Jeśli tak się zdarzy, nadmiar zostanie wydalony z moczem. Działanie witaminy C powinno być wspomagane obecnością witaminy E. Niestety, witamina C łatwo ulega zniszczeniu, jest narażona na działanie wysokiej temperatury.

Zdania na temat skuteczności witaminy C w zwalczaniu przeziębienia są jednak podzielone. Pewne jest, że uszczelnia naczynia krwionośne i dzięki temu zmniejsza obrzęki przy katarze, a także utrudnia rozwój choroby. Jedni uważają, że leczy tę dolegliwość, inni są zdania, że nie tylko nie leczy, ale zastosowana w nadmiarze niekorzystnie wpływa na nasz organizm. Zbyt duża dawka obciąża nerki i może doprowadzić do kamicy nerkowej. Ponadto może nasilać pewne choroby.

Naturalna witamina C

Do produktów bogatych w witaminę C należą m.in.: cytryny, pomarańcze, grejpfruty, kiwi, melony, ananasy, ale także rosnące w Polsce czarne oraz czerwone porzeczki, truskawki, jagody czarnego bzu, maliny, jeżyny. Jest jej też dużo w warzywach: brukselce, kapuście, kalafiorze, rzepie, cebuli, szpinaku, brokułach, groszku zielonym, kalarepie, szparagach, papryce. Ponadto znajduje się też w jabłkach, ziarnach soi, ziemniakach, pomidorach, karczochach. Największe ilości występują w czarnej porzeczce, dzikiej róży, czerwonej papryce oraz natce pietruszki i chrzanie.

Witamina C jest dostępna bez recepty. Jednak zanim po nią sięgniemy i zaczniemy łykać duże dawki, powinniśmy skonsultować się z lekarzem.