Cukrzyca. Epidemia XXI wieku

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje cukrzycę jako jedno z najpoważniejszych zagrożeń XXI wieku. Jest to pierwsza i jak dotąd jedyna choroba niezakaźna, która została uznana przez Organizacje Narodów Zjednoczonych za epidemię naszego wieku.

Śmiertelność osób borykających się z cukrzycą z roku na rok wzrasta. Pacjenci, u których zdiagnozowano chorobę, żyją zdecydowanie krócej. Według WHO w 2030 roku pod względem ilości zgonów cukrzyca uplasuje się na 7. miejscu.

Jak wynika z danych przedstawionych w ubiegłym roku podczas konferencji w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego w Warszawie, w Polsce na cukrzycę choruje prawie 3 mln osób. Odsetek zachorowań jest wyższy niż europejska średnia.

Stanem poprzedzającym cukrzycę jest etap przedcukrzycowy. W naszym kraju lekarze zakwalifikowali do niego ponad 5 milionów pacjentów w wieku od 20 do 79 lat. To 18 proc. populacji. Każdego roku u 2 do 10 proc. osób z tej grupy rozwija się cukrzyca typu 2.

– Powyżej 65 roku życia cukrzyca dotyka 25 – 30 proc. pacjentów, a co ciekawe objawy hiperglikemii u chorych w tej grupie mogą mieć mniejsze nasilenie niż u młodszych osób, co może powodować opóźnienie rozpoznania choroby. Czas życia osób chorujących na cukrzyce jest o 7 lat krótszy w stosunku do osób bez cukrzycy. Pacjenci z cukrzycą typu 1 żyją ok. 20 lat krócej – mówi Jadwiga Peczyńska, diabetolog z Humana Medica Omeda w Białymstoku.- Obecnie nie istnieje żadna skuteczna i wprowadzona do praktyki klinicznej metoda zapobiegania cukrzycy typu 1, zarówno w populacji ogólnej, jak i u osób z grup ryzyka.

Inaczej jest w przypadku rozpoznania cukrzycy typu 2. To choroba, której można zapobiegać lub opóźniać jej wystąpienie poprzez prowadzenie zdrowego trybu życia. Trzeba pamiętać, że najważniejszymi czynnikami ryzyka tego schorzenia są: wiek, nadwaga, otyłość oraz brak aktywności fizycznej.

W zwalczania cukrzycy należy dążyć do zmniejszenia masy ciała (korzyści odnosimy już przy umiarkowanej redukcji od 5 do 7 proc. aktualnej masy ciała). Podobnie jest z wysiłkiem fizycznym. Udowodniono, że umiarkowana, ale regularna aktywność, np. 5 razy w tygodniu, obniża ryzyko zachorowania na chorobę. Ważne jest również wykonywanie badań przesiewowych wykrywających cukrzycę u osób, które są w grupie zwiększonego ryzyka. Badanie należy przeprowadzić raz na 3 lata u osób powyżej 45. roku życia.

Na większą częstotliwość badań muszą nastawić się osoby z nadwagą i otyłością oraz mało aktywne fizycznie. Szczególną ostrożność powinni zachować także pacjenci, u których w rodzinie występuje cukrzyca, np. u rodziców lub rodzeństwa.

Z częstszych badań muszą korzystać również osoby, u których zdiagnozowano stan przedcukrzycowy, pacjentki z cukrzycą ciążową, kobiety rodzące dzieci powyżej 4 kg oraz osoby z nadciśnieniem tętniczym, po zawałach i udarach mózgu.

Warto pamiętać, że typowe objawy cukrzycy, takie jak wzmożone pragnienie, oddawanie dużych ilości moczu, także nocą oraz osłabienie i nadmierna senność, mogą się nie pojawiać, zwłaszcza gdy stężenie glukozy nie jest zbyt duże.