Promienie słoneczne i wzrok dziecka. Jak minimalizować ryzyko krótkowzroczności i spowolnić jej rozwój

Częściej niż co piąty rodzic (22%) nie stosuje żadnej metody ochrony oczu swojego dziecka przed
słońcem lub uważa, że nie ma takiej potrzeby – wynika z badania opinii przeprowadzonego na
zlecenie Hoya Lens Poland 1 . Jakie mogą być tego konsekwencje? Wyjaśnia optometrystka.
Specjaliści ochrony wzroku przyznają, że spędzanie większej ilości czasu na zewnątrz niesie ze sobą
wiele korzyści dla dziecięcych oczu. Według badań, co najmniej 2 godziny dziennie spędzone na
świeżym powietrzu, mogą opóźnić wystąpienie krótkowzroczności bądź spowolnić jej progresję 2.

Choć dostęp do naturalnego światła słonecznego ma duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju
wzroku dziecka, to należy je odpowiednio dawkować, pamiętając o skutecznej ochronie przed
promieniowaniem UV.

• Naturalne światło słoneczne stymuluje produkcję substancji zwanej dopaminą – neuroprzekaźnika
  odpowiedzialnego za regulację procesów w mózgu. Dopamina jest kluczowa dla prawidłowego
  rozwoju gałki ocznej. Jej niedobór sprawia, że oko rośnie zbyt szybko. W konsekwencji nie jest ono w
  stanie w odpowiedni sposób skupić promieni światła na siatkówce. Skutkiem tego procesu jest
  pojawienie się krótkowzroczności i jej dalsza progresja – tłumaczy Sylwia Kijewska, optometrystka,
  ekspertka Hoya Lens Poland.
  
  – Pamiętajmy jednak, że oczy dzieci bardziej przepuszczają promieniowanie UV w głębsze części gałki ocznej, niż ma to miejsce u osób dorosłych. Dodatkowo, promieniowanie ultrafioletowe akumuluje sięw rogówce oraz soczewce oka, które mają za zadanie blokować przenikanie promieniowania UVA i UVB do głębszych części oka. Z tego względu u dzieci występuje wyższe ryzyko wystąpienia szeregu chorób oczu grożących utratą wzroku na późniejszych etapach życia – przestrzega optometrystka.
  
  Ochrona wzroku dzieci przed nadmiernym promieniowaniem UV jest niezwykle ważna, szczególnie w
  okresie letnim, kiedy słońce jest silniejsze i więcej czasu spędzamy na zewnątrz. Zbyt duża ekspozycja
  na światło słoneczne może prowadzić do uszkodzenia siatkówki i innych części oka, zwiększając
  ryzyko różnych zaburzeń i schorzeń np. zaćmy, nowotworów, zaburzeń widzenia, stanów zapalnych,
  problemów z suchością oczu czy oparzeniami. Co więcej, intensywne światło słoneczne może
  powodować obniżenie kontrastu czy komfortu widzenia. Warto zatem pamiętać o ochronie
  przeciwsłonecznej dziecka podczas zabawy na zewnątrz. Po jakie metody najczęściej sięgają rodzice?
  Jak wynika z badania opinii 62% rodziców zakłada dziecku czapkę lub kapelusz, aby chronić jego oczy.
  
  Pamiętać przy tym należy, że czapka czy kapelusz nie ochroni oczu dziecka przed promieniowaniem
  ultrafioletowym odbitym np. od powierzchni wody czy asfaltu. Połowa badanych stosuje też okulary
  przeciwsłoneczne z filtrem UV, zaś co trzeci (34%) unika wychodzenia z dzieckiem na słońce w
  godzinach największego nasłonecznienia.
  
  Zaskakującym wynikiem badania jest fakt, że zaledwie 36,1% rodziców kupuje dziecku okulary
  przeciwsłoneczne wyłącznie w salonie optycznym. Aż 47,4% respondentów decyduje się na ich zakup
  np. w drogeriach, aptekach, sklepach odzieżowych, na straganach czy stacjach benzynowych. Z kolei
  16,5% rodziców przyznaje, że po nowe okulary przeciwsłoneczne dla dziecka sięga zarówno w salonie optycznym, jak i w innych miejscach.

1 Badanie przeprowadzone przez SW Research w maju 2023 r, metodą wywiadów on–line na reprezentatywnej próbie 487 Polek i Polaków, którzy są rodzicami.

2 A.N. French, R.S. Ashby, I.G. Morgan, K.A. Rose. Time outdoors and the prevention of myopia. Exp Eye Res. 2013 Sep; 114: 58–68

Tymczasem eksperci regularnie przypominają, że okulary należy kupować w miejscach sprawdzonych,
czyli w salonach optycznych. Tylko wtedy mamy gwarancję, że wybrany produkt spełnia określone
normy i posiada certyfikaty bezpieczeństwa, a tym samym zapewnia odpowiednią ochronę przed
promieniowaniem UV. Tanie okulary przeciwsłoneczne często zamiast soczewek okularowych mają
po prostu kawałek kolorowego plastiku.

• Wybierając okulary przeciwsłoneczne przede wszystkim należy upewnić się, że okulary posiadają
  odpowiedni znacznik CE, który oznacza, że spełniają one europejskie standardy dotyczące ochrony
  przed promieniowaniem UV. Najskuteczniej chroni filtr UV 400. Informacja o filtrze powinna być
  naklejona na soczewce lub nadrukowana na oprawce czy metce. Zaleca się także wybór okularów o
  kształcie przylegającym do twarzy, które chronią oczy dziecka nie tylko od przodu, ale także z boków.
  Co istotne, okulary przeciwsłoneczne można mieć w wersji uwzględniającej nasze wartości korekcyjne.
  
  Możemy w ten sposób zadbać o komfort widzenia i zdrowie oczu dziecka – mówi Sylwia Kijewska.
  Połączenie kontroli krótkowzroczności z ochroną przeciwsłoneczną.
  
  Decydując się na okulary przeciwsłoneczne dla dziecka blisko połowa rodziców dzieci z
  krótkowzrocznością (46%) największy nacisk kładzie na to, aby zapewniały one skuteczną ochronę
  dzięki filtrowi UV. Nieco rzadziej wskazywana jest wygoda dziecka (42%), cena (33%) oraz wiarygodne źródło zakupu, np. optyk. Do mniej istotnych czynników należą opinia dziecka (28%) oraz opinie innych rodziców (20%). Na co jeszcze warto zwrócić uwagę przy wyborze okularów
  przeciwsłonecznych dla młodych krótkowidzów?
  
• Okulary przeciwsłoneczne mogą łączyć w sobie wiele funkcji – nie tylko chronić oczy dziecka przed
  światłem słonecznym, ale także poprawić ostrość widzenia. Tym samym zwiększają one jego komfort i minimalizują ryzyko pojawienia się problemów, które w wyniku nieskorygowanej wady wzroku w
  dzieciństwie, mogą pojawić się w późniejszym okresie życia – mówi Sylwia Kijewska, optometrystka,
  ekspertka Hoya Lens Poland.
  
• Obecnie dla dzieci dostępne są innowacyjne rozwiązania, takie jak okulary przeciwsłoneczne z
  technologią D.I.M.S., które spowalniają progresję krótkowzroczności, jednocześnie zapewniając
  ochronę przed promieniowaniem UV i intensywnym światłem słonecznym. Technologia D.I.M.S. do tej pory stosowana była jedynie w bezbarwnych soczewkach okularowych. Dzięki zastosowaniu tej
  technologii w przyciemnianych soczewkach, rodzice mogą zadbać o kontrolę wady wzroku dziecka,
  zarówno wtedy, gdy przebywa ono w pomieszczeniach, jak też w momencie, kiedy bawi się na
  zewnątrz – zaznacza optometrystka.
  
  Na rynku obecnie można znaleźć fotochromowe i polaryzacyjne soczewki przeciwsłoneczne z
  technologią D.I.M.S., które blokują 100% promieniowania UVA i UVB. Fotochromowe soczewki
  okularowe są zalecane dla dzieci stosujących terapię atropiną w celu łagodzenia objawów
  światłowstrętu. Z kolei, jeśli dziecko jest aktywne fizycznie, uprawia sport i dużo biega, to warto
  zwrócić uwagę na soczewki polaryzacyjne. Właściwości takich okularów zapewniają lepszy komfort
  widzenia w trakcie uprawiania sportów na świeżym powietrzu, ponieważ mniej refleksów trafia do
  oka i zyskujemy poprawę kontrastu widzenia.
  
  Najważniejsze jednak, aby przed wyborem okularów przeciwsłonecznych dla dziecka skontaktować
  się z lekarzem okulistą lub optometrystą w celu dokładnego badania wzroku, aby wziąć pod uwagę
  aktualne potrzeby wzrokowe dziecka i jego styl życia.