Suchość w ustach, czyli kserotomia – jak sobie z nią radzić?

Przyczyn występowania suchości w ustach jest kilka. Mogą być to problemy ze śliniankami, efekt uboczny przyjmowanych leków, dolegliwości mogą być również związane z wiekiem lub dietą. Zawsze objawia się niedoborem śliny, co z kolei może powodować problemy z mówieniem, połykaniem czy odczuwaniem smaku. Podpowiadamy jak można sobie z tym radzić.

Skutkiem niedoboru śliny może być zespół suchości w jamie ustnej, zwany kserostomią. Powoduje on m.in. problemy z mówieniem, połykaniem, odczuwaniem smaku czy noszeniem protez zębowych. Ponadto wywołuje uczucie palenia języka i błony śluzowej, nieprzyjemny zapach (halitozę) oraz zwiększoną podatność na uszkodzenia zębów i próchnicę, a także choroby dziąseł. Przyczyny pojawiania się suchości w jamie ustnej, są różne.

Przyjmowanie leków i radioterapia

Na występowanie suchości w ustach ma wpływ ponad 400 leków, w tym betablokery, stosowane w leczeniu chorób układu krążenia, leki obniżające ciśnienie, leki przeciwlękowe, antypsychotyczne, nasenne, antydepresanty oraz diuretyki.

Bardzo duży wpływ na gruczoły ślinowe ma również radioterapia, szczególnie okolic głowy i szyi. W trakcie zabiegu naświetlania, często bowiem dochodzi do uszkodzenia ślinianek. By uniknąć suchości jamy ustnej i zapalenia jej błony śluzowej, które objawiają się bolesnym przełykaniem, pacjenci powinni spożywać wtedy więcej pokarmów płynnych i półstałych. Ten rodzaj leczenia powodować może także próchnicę zębów czy utratę smaku. Niestety, suchość w ustach utrzymuje się często również po zakończeniu leczenia.

Cukrzyca – powikłania

U chorych z cukrzycą, częstym powikłaniem jest powiększenie ślinianek przyusznych. Skutkiem uszkodzenia gruczołów ślinowych, jest natomiast zmniejszone wydzielanie śliny, a także wzrost jej lepkości i gęstości. Objawom tym często towarzyszy nieprzyjemny zapach z ust, który pacjenci mylnie przypisują zaburzeniom trawiennym. Błona śluzowa jamy ustnej u cukrzyków, niekiedy ma kolor żywoczerwony, a w stanach ostrych – intensywnie fioletowy, dodatkowo pokryta może być zaschniętymi pasmami śluzu.

Suchość w ustach wzrasta również z wiekiem

Suchość w ustach wzrasta również z wiekiem, gdyż wraz z upływem lat, organizm „wysycha” od środka. Seniorzy często skarżą się też dentystom na złe dopasowanie protez dentystycznych. Zwykle jednak protezy są odpowiednie, ale brakuje naturalnego smaru, jakim jest ślina i „trzecie zęby” zaczynają uwierać. Warto jednak pamiętać, iż przyczyną częstych zachorowań na kserostomię wśród seniorów, jest nie tylko wiek, ale także przyjmowanie leków i schorzenia ogólnoustrojowe.

Niewłaściwa dieta i używki, a suchość w jamie ustnej

Przyczyną występowania suchości w ustach, może być nadmierne spożywanie alkoholu i kawy, a także palenie papierosów i marihuany. Jeśli natomiast chodzi o dietę, należy wystrzegać się potraw tłustych, słonych i suchych, a także ostrych przypraw. Aby u chorego zwiększyła się ilość wydzielanej śliny, powinien wypijać do trzech litrów wody dziennie, a także jeść warzywa i owoce, z dużą ilością soku np. jabłka, arbuzy czy pomidory. Stwierdzono, iż istnieje również związek między częstością występowania refluksu żołądkowo-przełykowego, a kserostomii.

Aby zapobiegać suchości w ustach, a także łagodzić jej objawy, stosować można preparat w spray-u, który zastosowaniu natychmiast nawilża jamę ustną, powleka delikatną warstwą ochronną jej błonę śluzową, a także stymuluje naturalne wydzielanie śliny. Spray ten chroni śluzówkę jamy ustnej przed podrażnieniami i łagodzi uczucie pieczenia, dzięki czemu ułatwia mówienie i połykanie. Poza tym daje uczucie świeżości w ustach, a także redukuje nieprzyjemny zapach i smak.