Jaka terapia na bolący kręgosłup

Pacjenci cierpiący na bóle kręgosłupa to główna grupa osób, którymi zajmują się fizjoterapeuci. Najczęściej ból dotyczy dolnego kręgosłupa, a według szacunków te dolegliwości wystąpią przynajmniej raz w życiu u ponad 80 proc. dorosłych. Zazwyczaj przyczyną bólu kręgosłupa jest uszkodzenie mechaniczne na tle przeciążeń wynikających z nieprawidłowej postawy, braku ruchu czy długotrwałego przebywania w wymuszonej pozycji. Dochodzi wtedy do tzw. destabilizacji segmentu międzykręgowego. 

Problemy często wynikają z zablokowanego stawu międzykręgowego lub z podrażnionych zakończeń nerwowych w uszkodzonym pierścieniu włóknistym. Kręgosłup szyjny jest przeciążany, gdy zbyt długo przebywamy z pochyloną głową lub bardzo garbiąc się wysuwamy głowę do przodu. W odcinku lędźwiowym przeciążenia pojawiają się, gdy pochylamy się w przód, np. podnosząc coś z podłoża, ale również niedbale siedzimy na krześle czy fotelu. Celem fizjoterapeutów jest znalezienie najlepszej dla danego pacjenta metody terapii, która pomoże mu w jak najszybszym powrocie do pełnej sprawności. 

Metody terapeutyczne stosowane w terapii bólów kręgosłupa:

Metoda McKenzie

Diagnostyka w tej metodzie opiera się na bardzo wnikliwym wywiadzie oraz interpretacji szeregu prowokacyjnych testów ruchowych, którym poddawany jest pacjent. Na tej podstawie fizjoterapeuta wyznacza kierunki ruchów terapeutycznych oraz uczy chorego samodzielnego ich wykonywania. Zadaniem pacjenta jest systematyczne wykonywanie w domu zaleconych ćwiczeń, a ich celem jest wyeliminowanie bólu i odtworzenie prawidłowej postawy. Poprawne nawyki odgrywają zasadniczą rolę w zapobieganiu nawrotom problemów. 

Metoda PNF

Program terapii obejmuje trening kontroli postularnej i uczy pacjenta zachowania właściwej postawy w różnych codziennych sytuacjach. Metoda ta dostarcza cały szereg technik, dzięki którym można zastosować także ćwiczenia wzmacniające mięśnie. Odgrywają one istotną rolę w kontroli ruchu i utrzymaniu stabilności kręgosłupa. Szczególną uwagę należy zwrócić na mięśnie lokalne tworzące pierwszy, wewnętrzny cylinder. Daje on stabilność kręgosłupa poprzez tzw. napięcie wyprzedzające, które powinno pojawić się zanim zostanie wykonany ruch, żeby zabezpieczyć poszczególne segmenty kręgosłupa. Są to: mięsień poprzeczny brzucha, lędźwiowy większy, wielodzielny, przepona i krótkie mięśnie dna miednicy.

Terapia mięśniowo-powięziowych punktów spustowych

Bóle kręgosłupa mogą być spowodowane także aktywnymi mięśniowo-powięziowymi punktami spustowymi. Są to wrażliwe punkty zlokalizowane w obrębie hipertonicznego pasma mięśnia szkieletowego lub powięzi mięśniowej. Są one bolesne przy ucisku i powodują ból promieniujący w różnych kierunkach. Inne objawy to: uczucie sztywności podczas wykonywania ruchu, ograniczenie zakresu ruchu, osłabienie mięśni i uczucie mrowienia. W terapii punktów spustowych można wykorzystać różne techniki, jak kompresja ischemiczna, masaż głęboki lub pozycje rozluźniające. 

Kinesiology Taping

Ta stosunkowo nowa forma terapii jest bardzo bezpieczna i nie wymaga stosowania specjalistycznego sprzętu. Taping zazwyczaj jest uzupełnieniem terapii prowadzonej w gabinecie rehabilitacyjnym. W bolącym miejscu nakleja się specjalistyczny elastyczny plaster, który nie ogranicza ruchów, a jego ciężar i grubość są zbliżone do właściwości ludzkiej skóry. Jest także wodoodporny, doskonale przepuszcza powietrze. Każda aplikacja jest poprzedzona oceną układu mięśniowo-powięziowego. Istnieje sześć podstawowych technik klejenia plastra, a jednym z ważniejszych zadań tapingu jest poprawa mikrokrążenia. Spowodowane jest to przez tworzenie się po przyklejeniu „fałdek na plastrze”, które unoszą skórę. Powodują one zmniejszony nacisk na receptory bólowe, a więc zmniejszony jest ból. W ten sposób można też wpływać na układ mięśniowo-powięziowy, normalizując napięcie. Plastry nosi się na ciele do 7 dni, a efekty są odczuwalne już po jednorazowej aplikacji i przez długi czas. Taping jest bardzo bezpieczny, więc można go stosować nawet u dzieci, kobiet w ciąży czy seniorów. Plaster nie ogranicza ruchów w stawach i nie jest żadną przeszkodą w prowadzeniu dotychczasowego stylu życia. 

Profilaktyka, czyli dmuchanie na zimne

Bardzo wiele w leczeniu dolegliwości kręgosłupa zależy od samego pacjenta, w tym od zrozumienia potrzeby stylu życia. Należy zwrócić uwagę na wypracowanie świadomości roli, jaką odgrywa odpowiednio dobrana aktywność fizyczna, oraz różnic między nadmiernym i szkodliwym a korzystnym obciążaniem kręgosłupa. Trzeba też pamiętać, że przyczyną bólów kręgosłupa mogą być także problemy natury psychicznej, przede wszystkim utrzymujący się stres. Relaks i odpowiednie ćwiczenia mogą zmniejszyć napięcie mięśni, a w niektórych przypadkach dobre efekty może dać psychoterapia. Natomiast u osób z nadwagą i otyłością konieczna jest redukcja masy ciała. Koniecznie trzeba też zadbać o ergonomię pracy i wypoczynku.