Witamina D – niezbędny suplement diety

Jest zupełnie inna od większości witamin. Często określana witaminą słońca, pełni bardzo wiele ważnych funkcji w organizmie. Witamina D, bo o niej mowa, pozytywnie wpływa na układ kostno-stawowy, układ krążenia, szczupłą sylwetkę, a także zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworu. Należy jednak pamiętać, że zarówno jej nadmiar, jak i niedobór w organizmie, może zaszkodzić. Co powinniśmy wiedzieć o witaminie D?

Witamina D jest istotnym czynnikiem dla poprawnego funkcjonowania organizmu. Począwszy od wpływu zdrowotnego, kończąc na jej potencjale anabolicznym, czy działaniu poprawiającym jego wydolność. Jej potencjał odkrył w 1921 roku Elemer McCollum. Był to przełom w walce z istotnym problemem XIX wieku, jakim była krzywica. Z pozoru niegroźna, niejednokrotnie prowadziła do śmierci pacjentów borykających się z tym problemem. Dziś o działaniu witaminy D wiemy znacznie więcej. Ma ogromny wpływ na poprawne działanie organizmu, dlatego jej spożywanie zaleca się praktycznie każdemu.

Zarówno jej nadmiar, jak i niedobór w organizmie – może zaszkodzić

Witamina D pełni wiele ważnych funkcji w organizmie. Ale, aby je pełnić prawidłowo, musi być dostarczana do organizmu w odpowiednich dawkach. Jej nadmiar może tak samo zaszkodzić, jak i niedobór.

Niedobór często powodowany jest niewystarczającą ekspozycją na słońce. By powstała właściwa ilość witaminy D w organizmie, wystarczy 20-minutowy spacer po słońcu. Tylko, że wiosną i latem – chroniąc się przed poparzeniem – zwykle używamy kremów z wysokim filtrem blokując działanie promieni słonecznych. Z kolei jesienią i zimą z oczywistych powodów proces produkcji witaminy D w skórze jest niewystarczający. Stąd też biorą się jej niedobory.

Natomiast do przedawkowania witaminy D, dochodzi zwykle w wyniku przyjęcia preparatów witaminowo-mineralnych w dawce cztery razy większej niż zalecana.

Jakie są objawy niedoboru oraz przedawkowania witaminy D?

Przedawkowanie witaminy D prowadzi do gromadzenia się wapnia w tkankach, m.in. w sercu, a w szczególności w tętnicach i nerkach, a w zaburzą pracę serca i ośrodkowego układu nerwowego. Zwiększona jest również zapadalność na kamicę pęcherzyka żółciowego oraz nerek.

Typowymi objawami nadmiaru witaminy D mogą być nudności, osłabienie, zwiększone uczucie pragnienia oraz wzmożone oddawanie moczu. Ponadto utrata apetytu, pocenie się, ból głowy i oczu, a także biegunka, wymioty oraz świąd skóry.

Uwaga! Przedawkowanie witaminy D może być również niebezpieczne dla płodu, powodują jego deformacje, a także choroby kości u noworodka.

Do czego może prowadzić niski poziom witaminy D w organizmie?

U małych dzieci niedostateczna ilość witaminy D przyczynia się do rozwoju krzywicy. Dlatego już niemowlętom zaleca się jej suplementowanie. U dorosłych natomiast niedobór witaminy słońca prowadzi do osteoporozy i tzw. osteomalacji, która jest właściwie tym samym co krzywica – rozmiękaniem kości. Poza tym słabnie siła mięśni, a w związku z tym mogą się pojawiać problemy z chodzeniem, a z pewnością bolesne kurcze.

Niedobór witaminy D zwiększa również ryzyko rozwoju otyłości, cukrzycy, chorób układu krążenia – zwłaszcza nadciśnienia tętniczego, chorób zapalnych i autoimmunologicznych takich jak stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń oraz nowotworów w tym piersi, prostaty i jelita grubego. Niedobór witaminy D może także przyśpieszyć proces starzenia.

Ponadto niedobór witaminy D w czasie życia płodowego może doprowadzić do zaburzenia rozwoju mózgu dziecka i być przyczyną trwałego uszkodzenia funkcji mózgowych, przez co zwiększa się ryzyko wystąpienia schizofrenii czy autyzmu.

Objawy niedoboru witaminy D

W przypadku niedoboru witaminy D w organizmie, możemy odczuwać bóle kostno-mięśniowe, utratę apetytu, bezsenność oraz niesmak i pieczenie w jamie ustnej i gardle. To mogą być również choroby przyzębia, zaburzenia widzenia i biegunka..

U niemowląt w przypadku braku witaminy D pojawia się nadmiernie płaska główka z tyłu, co powodowane jest rozmiękaniem kości czaszki, a na czole mogą pojawić się wypukłe guzy czołowe. Opóźnia się także proces zrastania ciemiączka. Z kolei na skutek krzywicy żeber i słabości mięśni brzucha, dziecko może mieć tzw. „żabi” brzuszek, który podczas leżenia rozlewa się na boki.

Dawkowanie witaminy D

Dawki witaminy D ustalane są indywidualnie i zależą od konkretnej sytuacji klinicznej. Ze względu na ścisły związek poziomu witaminy D z poziomem wapnia, przed i w trakcie leczenia należy go monitorować.

Niemowlętom od 4. tygodnia życia, które urodziły się w terminie, są prawidłowo pielęgnowane często przebywają na świeżym powietrzu, a także dzieciom do 2-3. roku życia profilaktycznie podaje się – 500 j.m./dobę. Z kolei u wcześniaków, bliźniąt i niemowląt żyjących w złych warunkach socjalnych zaleca się 1000 j.m./dobę. Dorośli profilaktycznie powinni przyjmować dobowo 500-1000 j.m./d