Czy warto zaszczepić się przeciw grypie?

Na grypę chorują osoby w każdym wieku. To ostra choroba zakaźna układu oddechowego, której wirus błyskawicznie przenosi się drogą kropelkową z człowieka na człowieka. Rocznie na grypę choruje nawet pięć milionów ludzi na świecie. Najlepszą metodą, by zapobiec sezonowym epidemiom, są profilaktyczne szczepienia ochronne.

Każdego roku na świecie, na grypę choruje od trzech do pięciu milionów ludzi, a w wyniku powikłań i jej ciężkiego przebiegu, umiera nawet pięćset tysięcy osób.

– To bardzo zakaźna choroba układu oddechowego, która największe żniwa zbiera w okresie od października do końca marca  – mówi Grzegorz Siteń, specjalista chorób dziecięcych, nefrolog, ordynator oddziału pediatrycznego w szpitalu specjalistycznym Pro-Familia w Rzeszowie. – Najbardziej narażone na zachorowanie są osoby, które na co dzień przebywają w dużych skupiskach ludzkich. Są to m.in. pracownicy dużych obiektów handlowych czy urzędów, ale także pracownicy szkół, przedszkoli czy żłobków. Dużą zachorowalność zauważyć można również wśród dzieci oraz osób starszych.

– Ryzyko zachorowania na grypę wzrasta w przypadku, gdy jesteśmy przemęczeni i niewyspani – tłumaczy specjalista chorób dziecięcych. – Jesienią i zimą również mniej się ruszamy i rzadko przebywamy na świeżym powietrzu, co dodatkowo obniża naszą odporność. Mimo że większość z nas przynajmniej stara się zdrowo odżywiać, to jednak warto mieć na uwadze, że wartości odżywcze świeżych warzyw czy owoców po pewnym czasie praktycznie zanikają, a tym samym nie dostarczają nam odpowiedniej ilości witamin.

Objawy grypy

– Najczęściej rozpoczyna się gwałtownie i od początku towarzyszą jej ostre objawy, takie jak wysoka gorączka do 39-40’C, ból głowy, dreszcze, ból gardła i suchy kaszel, bóle mięśniowe i kostno-stawowe, jadłowstręt oraz ogólne rozbicie i osłabienie – wyjaśnia lek. med. Grzegorz Siteń. – Nie należy jej mylić z łagodniej przebiegającym przeziębieniem, które ma wiele podobnych objawów. Dla przeziębienia charakterystyczne jest stopniowe pojawianie się dolegliwości, a sam przebieg infekcji nie jest aż tak wykańczający jak w przypadku grypy.

U niemowląt i małych dzieci, u których gorączka narasta bardzo gwałtownie, mogą wystąpić majaczenia, drgawki, czy też biegunka i wymioty. Wystąpienie takich objawów jest wskazaniem do natychmiastowej konsultacji lekarskiej. U ludzi starszych może dojść do przyśpieszenia akcji serca i tętna w związku z podwyższoną temperaturą ciała. Szczególnej opieki oraz konsultacji lekarskiej w przebiegu grypy wymagają także osoby starsze z chorobami układy krążenia, w tym pacjenci z niewydolnością krążenia.

Okres najbardziej nasilonych objawów ostrej infekcji wirusowej górnego układu oddechowego trwa zwykle około 3–4 dni.

Niebezpieczna dla pacjenta jest grypa, ale również jej powikłania

Większość pacjentów, którzy zachorują na grypę, wraca do zdrowia w ciągu od jednego do dwóch tygodni. – Ważne jest jednak, by chorobę wyleczyć do końca, by zapobiec ewentualnym jej powikłaniom – wyjaśnia lek. med. Grzegorz Siteń. – Wiele osób młodych, które czekają na przeszczep serca, to ofiary jest zapalenia mięśnia sercowego, jednego z częściej pojawiających się powikłań pogrypowych. U osób starszych bardzo groźne jest również zapalenie oskrzeli i płuc.

Ponadto mogą być to powikłania ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Wśród nich zapalenie mózgu lub zapalenie opon mózgowych, ale także gorączkowe napady drgawkowe zwłaszcza u dzieci. Może to być również ostre zapalenie ucha środkowego, zapalenie mięśni oraz ostra niewydolność nerek.

Sposoby zapobiegania grypie

– Najlepsza metodą są profilaktyczne szczepienia ochronne przeciw grypie – oddziału pediatrycznego w szpitalu specjalistycznym Pro-Familia w Rzeszowie. – Najlepszy moment na szczepienie to wczesna jesień, ponieważ najlepiej stosować je przed szczytem zachorowań na grypę. Odporność przeciw infekcji pojawia się już po siedmiu dniach od zaszczepienia.

Ponieważ wirusy grypy są bardzo różnorodne i łatwo ulegają mutacji tworząc nowe odmiany, należy szczepić się co roku przed każdym sezonem grypowym. – Jeżeli jednak szczepimy się regularnie, to po pięciu latach, możemy zrobić przerwę na okres trzech lat – wyjaśnia specjalista chorób dziecięcych. – Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że mamy odporność na występujące aktualnie wirusy.

U szczepionych dzieci w wieku przedszkolnym częstość zapadania na grypę i choroby grypopodobne zmniejsza się o około 60 procent, a wśród dzieci chodzących do szkoły o 55 procent. Zaobserwowano również prawie trzykrotne zmniejszenie zachorowań na grypę oraz choroby grypopodobne wśród domowników dzieci szczepionych .

Kto powinien się zaszczepić?

– W pierwszej kolejności powinny się zaszczepić osoby starsze, ze względu na fakt, że ich odporność na tego typu wirusy wraz z wiekiem maleje –  tłumaczy lek. med. Grzegorz Siteń. – O szczepieniu powinny pomyśleć osoby po pięćdziesiątce, a przede wszystkim te, które ukończyły 65. i 70. rok życia. Bezwzględnie powinni się również zaszczepić pensjonariusze domów opieki społecznej, a także osoby z upośledzeniem odporności, kobiety planujące zajść w ciążę w czasie sezonu epidemicznego oraz pracownicy służby zdrowia.

Zwiększone ryzyko zachorowalności występuje także u osób leczonych na choroby przewlekłe. – Są to osoby z chorobami serca i naczyń krwionośnych, chorzy na cukrzycę, osoby z chorobami układu oddechowego w tym na astmę, a także ze schorzeniami nerek, układu krwiotwórczego oraz innymi chorobami przewlekłymi – wylicza ordynator oddziału pediatrycznego w szpitalu specjalistycznym Pro-Familia w Rzeszowie. – Jeżeli chodzi o szczepienie dzieci, zwłaszcza najmłodszych, to w ich przypadku nie zaleca się rutynowych szczepień przeciw grypie, ze względu na napięty kalendarz szczepień obowiązkowych.  Warto jednak zaszczepić dzieci o niskiej odporności, które bardzo często chorują oraz dzieci  przewlekle chore.