Zimowe róże, czyli ciemierniki. Piękne, ale trujące. Jak je uprawiać?

Zimą brakuje kolorowych akcentów, niewiele roślin kwitnie o tej porze. Wyjątek stanowią m.in. ciemierniki, rośliny odporne na mróz i kwitnące w zależności od odmiany, od listopada do kwietnia. Stąd właśnie wywodzi się ich potoczna nazwa „zimowe róże”. Warto mieć te rośliny w ogrodzie, ale trzeba pamiętać, że wszystkie części ciemierników są trujące. Przypadkowo uszkodzone liście wydzielają sok, który może spowodować powstanie pęcherzy na skórze. Dlatego wszystkie prace pielęgnacyjne należy wykonywać w rękawicach.

Najbardziej rozpowszechniony jest ciemiernik purpurowy i biały. Purpurowy dorasta do 30 cm wysokości, jego kwiaty zebrane są po 2-3 na jednym pędzie i skierowane ku dołowi. Na początku mają kolor zielono purpurowy, który z czasem zmienia się na purpurowo czerwony.

Ciemiernik biały ma czarne korzenie, a kwiaty białe o średnicy do 8 cm zebrane po 2-4 na jednej łodydze. Roślina kwitnie od lutego do końca maja. Podczas ciepłych zim zakwita w grudniu i dlatego bywa nazywana różą bożonarodzeniową.

Ciemiernik cuchnący dorasta do 50 cm, ma piękne dekoracyjne liście, intensywnie pachnie, ale niezbyt przyjemnie. Jego kwiaty są zielone, często otoczone czerwoną obwódką, są zebrane w duże wiechy na końcach pędów. Roślina kwitnie od lutego do czerwca. Jeśli nie przekopiemy gleby wokół rośliny to pojawią się młode okazy, które wykiełkują z nasion.

Ciemiernik korsykański kwitnie od końca stycznia do kwietnia. Dorasta do 60 cm i ma kielichowate żółtawozielone kwiaty zebrane na końcach pędów oraz szerokie i błyszczące liście.

Ciemiernik wschodni dorasta do 55 cm, ma dość duże kwiaty o średnicy do 8 cm w kolorze od białego z różowymi akcentami, przez różową i purpurową do czerwonej.

Wybór miejsca. Ciemierniki wymagają stanowiska osłoniętego od wiatru, najlepiej lekko przysłoniętego koronami drzew liściastych, które zimą nie cienią rabaty. Latem zacienienie jest konieczne, aby wytworzyły się pąki kwiatowe.  Najlepiej jest posadzić ciemierniki od wschodniej lub zachodniej strony w są sąsiedztwie kwitnących roślin wiosennych.  Rośliny te nie lubią przesadzania.

Podłoże. Ciemierniki preferują glebę przepuszczalną, wilgotną o pH obojętnym. Do przygotowanego dołka warto wsypać mieszankę ziemi kompostowej i ogrodowej oraz przysłowiową garść wapna.

Podlewanie. Pod konarami drzew liściastych ciemierniki bez większych problemów powinny przetrwać okres lata. Jednakże, podczas długotrwałej suszy musimy podlewać te rośliny, aby wytworzyły się pąki kwiatowe.

Nawożenie. Każda roślina kwitnąca wymaga zrównoważonego nawożenia. Ponieważ ciemierniki kwitną zimą, kiedy nie nawozimy roślin ogrodowych ze względu na temperatury, wiosną  wykładamy wokół rośliny wieloskładnikowy i wolno działający nawóz lub Azofoskę i delikatnie mieszamy z glebą. Jesienią warto obłożyć rabatę kompostem. Składniki pokarmowe wnikną do ziemi, a warstwa kompostu zadziała jak kołderka i uchroni korzenie i pędy przed wymarznięciem podczas mroźnej i bezśnieżnej zimy.

Zimowa pielęgnacja. Przed kwitnieniem roślin należy usunąć z nich stare liście, aby ułatwić pąkom kwiatowym dostęp do światła słonecznego. Można delikatnie, ale nie całkowicie rozgarnąć kompost, aby zapewnić pędom kwiatowym miejsce. Wszystkie prace wykonujemy w rękawicach! Przy bardzo śnieżnej zimie rozgarniamy warstwę śniegu nad ciemiernikami.

Rozmnażanie. Najprostszą i najbardziej skuteczną metodą rozmnażania ciemierników jest podział roślin. Po zakończeniu okresu kwitnienia, czyli najpóźniej do czerwca, dzielimy największe karpy (sadzonki powinny mieć 3–5 listków) i od razu wsadzamy na przygotowane miejsce. Trzeba pamiętać o podlewaniu. Można również podjąć próbę rozmnożenia ciemierników przez wysiew świeżo zebranych nasion. Jednak rośliny te kiełkują bardzo wolno, okres ten trwa 6-9 miesięcy, przy znikomej ilości wschodów, które nie zawsze powtórzą cechy rośliny matecznej. Rośliny rozmnażane z nasion kwitną dopiero po trzech latach. Niektóre odmiany rozsiewają się same.

Nasiona ciemierników można kupić od 5 zł za opakowanie. Sadzonki gotowe do posadzenia kupimy już od 6zł. Warto późna wiosna lub wczesnym latem odwiedzić targowiska, na których często można spotkać osoby sprzedające również te rośliny.