Żurawina dobra na wszystko. Jak ją uprawiać w ogrodzie?

 Dawniej zbieraliśmy żurawinę na podmokłych leśnych łąkach. Teraz, gdy pozarastały wysokimi drzewami, pozostaje nam uprawa na działce. Przygotowanie podłoża nie jest aż tak bardzo skomplikowane, a korzyści płynące z walorów zdrowotnych jej owoców są wprost nieocenione. 

Opis. Żurawina pochodzi z Ameryki Północnej, jest rośliną długowieczną. Ta płożącą, zimozielona krzewinka wytwarza długie rozłogi (do 1,8 m) z małymi, lancetowatymi, zielonymi listkami, które jesienią pięknie przebarwiają się na czerwono. Pośród liści znajdziemy czerwone i kruche owoce o specyficznym cierpko-gorzkim posmaku.

Żurawina jest samopylna, kwitnie od połowy czerwca do końca lipca, a owoce zbieramy od połowy września do końca października. Są one bardzo dobrym źródłem witamin: C, A, B1, B2, B6, kwasów organicznych, pektyn, garbników, antocyjanów oraz m.in. potasu, wapnia, fosforu, magnezu, żelaza oraz jodu.

Dzięki zawartości mikroskładników owoce mają działanie przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, dlatego warto je spożywać przy przeziębieniach i chorobach związanych z układem moczowym. Ponadto, żurawina poprawia pracę układu pokarmowego i reguluje ciśnienie krwi. Nic tak nie smakuje zimą, jak dżem żurawinowy podany na kromce razowca i polany odrobiną miodu. 

Uprawa. Roślina ta preferuje glebę kwaśną o pH 3,2-4,5; próchniczną i wilgotną, a miejsce słoneczne. Przed posadzeniem musimy przygotować podłoże, najlepiej zrobić to jesienią, żeby wiosną posadzić rośliny. Najpierw usuwamy chwasty, wybieramy glebę na głębokość 20 cm, rozkładamy perforowaną folię i wykładamy mieszankę gleby z kwaśnym torfem i nawozami: po 20 g siarczanu potasu i superfosfatu na każdy metr podłoża.

Jeżeli odczyn tak przygotowanego podłoża nadal jest za wysoki, wówczas musimy dodać siarki pylistej w ilości 5 g na każdy m˛. Wiosną sadzimy żurawinę w rozstawie 20×20 cm, wykładamy rabatę czarną agrowłókniną, następnie około 5-centymetrową warstwę grubego piasku bez wapnia, a najlepiej trocin, igliwia lub kory, żeby rozłogi mogły się ukorzeniać. Takie ściółkowanie ogranicza parowanie wody z rabaty i ogranicza rozwój chwastów. 

Pielęgnacja. Najważniejsze jest regularne podlewanie, ale wodą bez wapnia, najlepiej deszczówką. Bez wody żurawina zaschnie, ponieważ ma płytki system korzeniowy (sięgający do 15  cm w głąb podłoża) i nie „wyciągnie” wody z głębszych warstw gleby. Podczas silnych i długotrwałych upałów warto rośliny zacienić białą agrowłókniną. Roślina ta praktycznie nie choruje i nie jest uszkadzana przez szkodniki.

Cierpi jedynie przy nieodpowiednim odczynie  gleby, dlatego każdego roku należy sprawdzać pH podłoża. Po 3-4 latach uprawy warto skracać długie pędy żurawiny. Choć ta krzewinka wytrzymuje duże mrozy, to jednak trzeba zabezpieczyć ją na zimę i podczas wiosennych przymrozków. Najlepiej jest okryć rabatę grubą, białą agrowłókniną i stroiszem.

 Nawożenie. Można stosować nawozy dla roślin kwasolubnych, albo siarczan amonu na wiosnę i siarczan potasu jesienią. Wymienione nawozy z powodzeniem można stosować do pozostałych roślin kwasolubnych. 

Odmiany wczesne: 

„Early Black” –  jest plenna, ma owoce o średniej wielkości i kolorze, od ciemnoczerwonych do niemal czarnych, ma jasnozielone liście, dobrze sprawdza się w przetworach.

„Ben Lear” – jest to odmiana plenna, ma średnie owoce do dużych, wydłużone, o wyjątkowo intensywnym wybarwieniu i miąższu umiarkowanie zwartym.

Odmiany średnio późne:

„Stevens”odmiana bardzo plenna, ma owoce bardzo duże, o kolorze głębokiej czerwieni i twardym miąższu, dobrze się przechowują, rośnie silnie

„McFarlin” jest średnio późna, rośnie silnie, owoce ma średnie do dużych, ładnie wybarwione, twarde, o delikatnym miąższu. 

Odmiany późne:

„Howers” ma owoce o średniej wielkości, rośnie silnie, dobrze się przechowuje; wytwarza dużą ilość pędów owoconośnych.

„Pilgrim” ma duże ciemno wybarwione owoce, które dobrze się przechowują.